Chứng quyền là gì? Thông tin về Chứng quyền đầy đủ từ A – Z

Trong hệ thống giao dịch chứng khoán có rất nhiều các loại sản phẩm khác nhau. Trong đó, chứng quyền có đảm bảo được các nhà đầu tư quan tâm nhiều nhất. Bởi loại chứng khoán này có thể giúp giảm thiểu các rủi ro khi giao dịch. Vậy cụ thể chứng quyền là gì? Những thông tin cơ bản về chứng quyền từ A – Z.

Để có cái nhìn tổng quan nhất về chứng quyền chúng ta hãy cùng tìm hiểu nội dung bài viết dưới đây.

Chứng quyền là gì?

Chứng quyền (tên tiếng anh là Stock Warrant) là một loại chứng khoán do các doanh nghiệp kinh doanh, sản xuất phát hành. Mục đích chính của việc nắm giữ chứng quyền đó chính là việc cho phép người sở hữu được mua các cổ phiếu của doanh nghiệp theo mức giá được quy định trước đó, cho dù có bất kỳ thay đổi nào về thị trường hay giá trị, những biến động của công ty.

Bảng thông tin cơ bản của chứng quyền

Để có thông tin về chứng quyền trong giao dịch cũng như để tính được mức lời, lỗ chuẩn nhất, bạn có thể tham khảo bảng dưới đây. 

Xem thêm: 

• Trái phiếu chuyển đổi là gì?
• So sánh (Phân biệt) cổ phiếu và trái phiếu theo quy định pháp luật

 Ví dụ cụ thể: 

Ngày 02/08/2021, nhà đầu từ T mua 20.000 chứng quyền trên cổ phiếu FPT. (giá lúc đó của FPT khoảng 90.000 VNĐ) với các thông số sau:

• Tỷ lệ chuyển đổi là 6:1
• Thời hạn chứng quyền là 6 tháng
• Ngày đáo hạn: 12/11/2021
• Giá thực hiện: 90.000 VNĐ
• Giá CW: 1.000 VNĐ/CW

Vậy số tiền để nhà đầu tư T sẽ phải trả để mua 1.000 CW FPT là: 20.000 * 1.000 = 20 triệu.

Chứng quyền có đảm bảo là gì?

Chứng quyền có đảm bảo (tên tiếng Anh là Covered Warrant) được viết tắt là CW. Đây là một sản phẩm do công ty chứng khoán phát hành và niêm yết trên sàn giao dịch riêng và có biểu đồ hoạt động giao dịch tương tự như chứng khoán cơ sở. Công ty phát hành chứng khoán CW là công ty đã được UBCK cấp phép hợp pháp.

Hiện tại, có 2 loại chứng quyền đảm bảo đó là:

• Chứng quyền mua (kiếm lợi nhuận theo chiều tăng của chứng khoán cơ sở – Đang được thực hiện).
• Chứng quyền bán (kiếm lợi nhuận cùng với chiều giảm của chứng khoán cơ sở – Vẫn chưa được tiến hành).

Sau khi được phát hành, chứng quyền sẽ được niêm yết và giao dịch như một loại cổ phiếu bình thường ở trên và sẽ được đảm bảo thanh khoản bởi người tạo lập thị trường là công ty phát hành.

Việt Nam chỉ áp dụng đối với chứng quyền mua chứ chưa cho phép giao dịch chứng quyền bán bởi Việt Nam chưa áp dụng lệnh bán khống.

Cách đọc mã chứng quyền có đảm bảo

Cách hoạt động của chứng quyền có đảm bảo

Về bản chất thì CW cung cấp cho bạn quyền hưởng giá chênh lệch của cổ phiếu. Nếu bạn dự đoán rằng giá cổ phiếu tăng, thay vì bỏ tiền để mua và sở hữu toàn bộ cổ phiếu, CW cung cấp cho bạn quyền hưởng chênh lệch giá của cổ phiếu mà không phải bỏ ra số tiền quá lớn để sở hữu cả cố phiếu đó.

Ví dụ về cổ phiếu CSBT2007 có tỷ lệ chuyển đổi 1.937:1

Như vậy chỉ sở hữu 1.937 CW tương đương với 9,410 VNĐ, bạn sẽ đạt được mức chênh lệch giá tương đương với sở hữu 1 cổ phiếu SBT có giá 23,800 VNĐ tương đương với mức đòn bẩy 2.5 lần.

Đương nhiên nếu sở hữu CW thay vì cổ phiếu, bạn sẽ hoàn toàn không được hưởng những quyền lợi của cổ đông như:

• Nhận cổ tức
• Tham dự Đại hội cổ đông
• Quyền bỏ phiếu, …

Các loại chứng quyền có đảm bảo

Chứng quyền có đảm bảo CW được chia làm 2 loại chính: Chứng quyền mua và chứng quyền bán. Hai loại chứng quyền này được giao dịch phổ biến trên các sàn chứng khoán tại Việt Nam và quốc tế.

Chứng quyền bán (Put Warrant)

Chứng quyền bán có các đặc điểm chính sau:

• Người nắm giữ chứng quyền bán sẽ được phép bán một lượng chứng khoán cơ sở theo mức giá đã được quy định rõ.
• Khoản chênh lệch từ chứng quyền mua là khi giá chứng khoán cơ sở < giá thực hiện tại thời điểm đó.

Chứng quyền mua (Call Warrant)

Người nắm giữ chứng quyền mua sẽ được phép mua một lượng chứng khoán cơ sở theo mức giá đã được quy định rõ. Khoản chênh lệch từ chứng quyền mua là khi giá chứng khoán cơ sở > giá thực hiện tại thời điểm đó.

Các trạng thái của chứng quyền mua

Điểm đặc biệt của chứng quyền mua chính là các trạng thái khác nhau để xác định khoản chênh lệch mà các nhà đầu tư có thể nhận được. Trạng thái của chứng quyền mua được xác định tại thời điểm đáo hạn và được xác định như sau:

Trạng thái lãi:

• Đối với CW bán: Giá CKCS < Giá thực hiện
• Đối với CW mua: Giá CKCS > Giá thực hiện
• Nhà đầu tư sẽ được phần chênh lệch giữa giá chứng khoán cơ sở và giá thực hiện tại thời điểm thực hiện

Trạng thái lỗ:

• Đối với CW bán: Giá CKCS (Chứng khoán cơ sở) > Giá thực hiện
• Đối với CW mua: Giá CKCS < Giá thực hiện
• Nhà đầu tư sẽ không nhận được phần chênh lệch

Trạng thái hòa vốn:

• Giá CKCS = Giá thực hiện
• Nhà đầu tư sẽ không nhận được phần chênh lệch

Cách xác định chủ thể giao dịch và lãi, lỗ chứng quyền như thế nào?

Giá của mỗi mã chứng khoán sẽ được dùng để làm tham chiếu ảnh hưởng đến kết quả của nhà đầu tư khi chứng quyền đáo hạn. Cụ thể: 

• NĐT lãi khi giá CKCS tại đáo hạn lớn hơn mức giá thực hiện + phí CW. Sàn giao dịch sẽ tiến hành thanh toán cho nhà đầu tư.
• NĐT hòa khi giá CKCS tại thời điểm đáo hạn = giá thực hiện + phí chứng quyền. Sàn giao dịch sẽ thanh toán phần phí mua ban đầu cho chủ đầu tư.
• NĐT lỗ một phần: Giá thực hiện < giá CW cơ sở tại đáo hạn < giá thực hiện + phí chứng quyền. Sàn giao dịch sẽ thanh toán cho nhà đầu tư số tiền còn lại.
• NĐT lỗ toàn bộ khi CKCS đáo hạn < = giá thực hiện. Lúc này, nhà đầu tư sẽ không phải thực hiện bất kỳ thủ tục nào nữa.

Lưu ý: 

• Lãi, lỗ của nhà đầu tư khi giao dịch chứng quyền trước ngày đáo hạn được tính như chứng quyền cơ sở.
• Bạn cần theo dõi và giao dịch mua, bán chứng quyền theo đúng bảng giá của sàn giao dịch như CW cơ sở.

Lợi ích và rủi ro khi giao dịch chứng quyền có đảm bảo

Về lợi ích

Dưới đây là một số lợi ích nổi bật khi mua và bán CW:

• Tỷ suất sinh lời cao: Biên độ dao động về giá của các CW cực kỳ lớn. Theo lý thuyết, trong vòng 1 ngày, giá của CW có thể biến động từ 100% – 200%. Trong khi đó, các chứng khoán cơ sở có biên độ dao động chỉ khoảng 7% – 15% trong 1 ngày.
• Khoản lợi nhuận thu về là không giới hạn, trong khi mức lỗ chỉ giới hạn tối đa chính là giá mua chứng quyền ban đầu.
• Giao dịch tương tự như chứng khoán cơ sở: Nhà đầu tư có thể dễ dàng mua các CW trên tài khoản mua chứng khoán cơ sở có sẵn. Cách giao dịch CW cũng tương tự như đối với cổ phiếu hay ETF. Đồng thời, CW được giao dịch và thanh toán trên thị trường giao ngay (cash marker) nên về cơ bản, việc làm quen khi mua bán CW khá dễ với nhà đầu tư.
• Vốn đầu tư thấp: Chứng quyền có đảm bảo được xem như một hướng đầu tư khác dành cho các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán. Thay vì phải bỏ ra một khoản tiền lớn để mua chứng khoán cơ sở, các nhà giao dịch sẽ lựa chọn mua chứng quyền với giá thấp hơn (chỉ khoảng 8% – 20% so với giá chứng khoán cơ sở)  
• Nhà đầu tư nước ngoài có thể sở hữu CW: trên thực tế, các sàn giao dịch chứng khoán không giới hạn tỷ lệ sở hữu chứng quyền có đảm bảo của các nhà đầu tư nước ngoài.
• Không cần ký quỹ: bất kể chứng quyền mua hay chứng quyền bán, các nhà đầu tư cũng không cần phải thực hiện ký quỹ giao dịch. Đây chính là điểm khác biệt để phân biệt chứng quyền với hợp đồng quyền chọn trong chứng khoán.

Về rủi ro

Bên cạnh những ưu điểm nổi bật trên, chứng quyền có đảm bảo vẫn còn một số những rủi ro như:

• Tiềm ẩn nguy cơ mất chi phí đã bỏ ra mua chứng quyền: Trong trường hợp chứng quyền mua ở trạng thái hòa vốn hoặc lỗ thì các nhà đầu tư có nguy cơ mất toàn bộ số tiền đã bỏ ra mua chứng quyền, đồng thời, không nhận được khoản chênh lệch.
• Đòn bẩy cao: Chứng quyền có đảm bảo có tỷ lệ đòn bẩy cao. Trong trường hợp biên lợi nhuận giảm so với kỳ vọng của nhà đầu tư cũng sẽ mang đến nhiều rủi ro hơn cho giá trị của chứng quyền. Mặc dù vậy, mức lỗ cao nhất của CW cũng chỉ dừng lại ở mức giá đã mua chứng quyền.
• Có sự biến động mạnh: Chính vì đặc điểm đòn bẩy cao nên chứng quyền có đảm bảo sẽ có những biến động mạnh cùng với sự thay đổi của giá chứng khoán cơ sở.
• Có độ trễ nhất định khi phản ánh những biến động của các loại tài khoản cơ sở: Độ trễ ở đây chính là thời gian để phản ánh những biến động của chứng khoán cơ sở tác động lên giá giao dịch quyền chọn. Thời gian đáo hạn của CW càng ngắn thì độ trễ này sẽ càng nhỏ.
• Gặp rủi ro không được thanh toán: Khi các nhà đầu tư đến thời điểm đáo hạn CW, công ty chứng khoán chịu trách nhiệm phát hành ra chứng quyền có đảm bảo đó phải thanh toán phần chênh lệch (nếu có). Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tổ chức phát hành này không có khả năng thanh toán, sẽ dẫn đến việc các nhà đầu tư không thể nhận được lợi nhuận từ chứng quyền của mình. 

Tuy nhiên, Ủy ban chứng khoán Việt Nam đã đưa ra quy định về việc đặt cọc thanh toán và hạn chế rủi ro, trong đó nêu rõ: “Các công ty chứng khoán phát hành chứng quyền bắt buộc phải mua một lượng chứng khoán cơ sở nhất định, nhằm hạn chế rủi ro cho chứng quyền mua khi CKCS (chứng khoán cơ sở) lên giá. Đồng thời, tổ chức phát hành phải đặt cọc 50% phần tiền thu được trong việc phát hành CW.

Giá chứng quyền sẽ bị ảnh hưởng bởi những yếu tố nào?

Những yếu tố ảnh hưởng đến giá CW có thể kể đến như: 

• Giá thị trường của chứng khoán cơ sở và giá thực hiện quyền: là hai yếu tố quan trọng để xác định giá trị nội tại của chứng quyền. Mức độ chênh lệch của hai yếu tố này sẽ tác động trực tiếp đến giá CW.
• Thời gian đáo hạn: thể hiện giá trị thời gian của CW, thời gian đáo hạn của CW càng dài thì giá trị của CW càng cao.
• Biến động giá chứng khoán cơ sở: là mức độ dao động giá của chứng khoán cơ sở. Nếu chứng khoán cơ sở có biên độ dao động giá càng cao thì khả năng tạo ra lợi nhuận của nhà đầu tư càng lớn (có nghĩa là nhiều khả năng xảy ra chênh lệch giữa giá chứng khoán cơ sở và giá thực hiện quyền), do đó giá của CW cũng cao.
• Lãi suất: Việc lãi suất tăng/giảm cũng tác động đến việc xác định giá của CW. Ví dụ: khi nhà đầu tư mua một chứng quyền mua, nhà đầu tư đã trì hoãn việc thanh toán giá thực hiện cho đến ngày đáo hạn. Việc trì hoãn này đã tiết kiệm cho nhà đầu tư một khoản tiền so với việc trực tiếp mua chứng khoán cơ sở và khoản tiết kiệm này được hưởng thu nhập từ lãi suất. Khi lãi suất tăng, khoản thu nhập của nhà đầu tư sẽ lớn hơn. Do đó, nhà đầu tư phải trả nhiều tiền hơn cho CW mua và ít hơn đối với CW bán.

Tổng kết

Trên đây là bài viết giải đáp Chứng quyền là gì? Những thông tin cơ bản của chứng quyền. Chúng tôi hy vọng sẽ cung cấp cho các nhà đầu tư một góc nhìn tổng quan và dễ hình dung nhất về chứng quyền, chứng quyền đảm bảo là gì. Từ đó có thể giúp cho các nhà đầu tư tối ưu mức lợi nhuận mong muốn của mình.

Thông tin được biên tập bởi: taichinh24h.com.vn

Tài Chính 24h cập nhật Giá vàng – Tỷ giá Ngoại tệ – Lãi suất – Cung cấp kiến thức về Tài chính, Forex, Chứng khoán. Với đội ngũ content có nhiều năm kinh nghiệm hy vọng sẽ mang lại cho bạn những bài viết chất lượng.