Bảng cân đối kế toán không còn gì xa lạ đối với các kế toán viên. Tuy nhiên, ngoài việc thành thạo trong khi lập bảng thì những ai đang làm trong ngành nghề này còn cần phải nắm vững ý nghĩa và hiểu được các yếu tố có mặt trong bảng. Tất cả những kiến thức sẽ được Tài chính 24h làm rõ hơn trong bài viết dưới đây.
Mục Lục
1. Bảng cân đối kế toán là gì?
Khái niệm bảng cân đối kế toán (BCĐKT): là một báo cáo tài chính bao gồm các chi tiết về tài sản hoặc nợ phải trả của một công ty tại một thời điểm cụ thể. Đây là một trong 3 báo cáo tài chính cốt lõi bên cạnh báo cáo thu nhập và báo cáo lưu chuyển tiền tệ, được sử dụng để đánh giá hoạt động của một doanh nghiệp.
Bảng cân đối kế toán đóng vai trò là tài liệu tham khảo cho các nhà đầu tư và các bên liên quan khác để có được ý tưởng phù hợp nhất về tình hình tài chính của một tổ chức.
Xem thêm:
- Bảo lãnh thanh toán ngân hàng là gì? Có mấy loại bảo lãnh cơ bản?
- Chứng thư bảo lãnh là gì? Hướng dẫn quy trình xin chứng thư bảo lãnh
2. Kết cấu bảng cân đối kế toán gồm những gì?
Bảng cân đối kế toán bao gồm 2 yếu tố chính là tài sản và nợ phải trả. Ngoài ra, ở mỗi phần của bảng cân đối kế toán đều sẽ được chia làm 5 cột, bao gồm: “ Tài sản” hoặc “Nguồn vốn”, “Mã số”, “Thuyết minh”, “ Số cuối năm”, “Số đầu năm”.
Bảng cân đối kế toán sẽ có kết cấu theo chiều dọc hoặc theo chiều ngang tùy vào người lập. Tuy nhiên, dù kết cấu có như thế nào thì cũng phải đảm bảo có 2 phần chính đó là “Tài sản” và “Nguồn vốn”. Trong đó:
2.1. Tài sản
Là phần phản ánh toàn bộ giá trị tài sản hiện có của doanh nghiệp / công ty đến cuối kỳ kế toán đang tồn tại dưới dạng các hình thái và trong tất cả các giai đoạn, các khâu kinh doanh.
Các chỉ tiêu phản ánh trong phần tài sản sẽ được sắp xếp theo nội dung kinh tế của các loại tài sản trong quá trình tái sản xuất. Phần tài sản sẽ được chia thành 2 loại: Tài sản ngắn hạn và tài sản dài hạn.
2.2. Phần nguồn vốn
Là phần nói lên nguồn gốc hình thành các loại tài sản của doanh nghiệp đến cuối kỳ hạch toán. Các chỉ tiêu ở phần này được sắp xếp theo từng nguồn hình thành tài sản của đơn vị.
Tỷ lệ và kết cấu của từng nguồn vốn trong tổng số nguồn vốn hiện của doanh nghiệp sẽ phản ánh được tính chất hoạt động, thực trạng tài chính. Về phần nguồn vốn được chia thành 2 loại: Nợ phải trả và nguồn vốn chủ sở hữu.
Ngoài phần kết cấu chính, bảng cân đối kế toán còn có phần chỉ tiêu ngoài. Hệ thống các chỉ tiêu được phân loại và sắp xếp thành từng loại cụ thể và được mã hóa để dàng kiểm tra, đối chiếu.
3. Ý nghĩa của bảng cân đối kế toán
Bảng cân đối kế toán được xem là công cụ để so sánh tài sản lưu động và các khoản nợ phải trả để xác định tính thanh khoản của doanh nghiệp, hoặc cân đối tỷ lệ tạo ra lợi nhuận. Khi so sánh hai hoặc nhiều bảng cân đối kế toán từ các thời điểm khác nhau cũng có thể cho thấy doanh nghiệp đã phát triển như thế nào.
Hiểu được cách phân tích bảng cân đối kế toán, các bên liên quan cũng có thể hiểu được triển vọng của công ty. Mặt khác, bảng cân đối kế toán có thể được sử dụng làm bằng chứng về mức độ tín nhiệm khi công ty đăng ký các khoản vay.
Bằng cách xem thông tin về tài sản lưu động có lớn hơn nợ ngắn hạn hay không, các chủ nợ sẽ biết liệu công ty có thể hoàn thành các nghĩa vụ ngắn hạn của mình hay không. Đồng thời xem xét được mức độ rủi ro tài chính mà công ty phải gánh chịu.
Hãy cùng Tài Chính 24h tìm hiểu kỹ hơn về ý nghĩa bảng cân đối kế toán nhé.
3.1. Về phần tài sản
- Ý nghĩa pháp lý: Phản ánh giá trị thực của toàn bộ tài sản hiện có thuộc quyền quản lý và sử dụng của doanh nghiệp / công ty ở thời điểm lập báo cáo.
- Ý nghĩa kinh tế: Phần tài sản này sẽ phản ánh quy mô và kế các loại tài sản, và vốn hiện có tại thời điểm lập báo cáo của doanh nghiệp. Tài sản này có thể tồn tại dưới hình thái vật chất hoặc phi vật chất chẳng hạn là tài sản cố định, vốn bằng tiền, hàng tồn kho, các khoản phải thu,…
Thông qua các số liệu về tài sản, mọi người có thể đánh giá hay có cách nhìn khách quan về quy mô vốn và cách phân bổ sử dụng vốn của doanh nghiệp như thế nào một cách tổng quát.
3.2. Về phần nguồn vốn
- Ý nghĩa pháp lý: Nguồn vốn sẽ phản ánh các loại tài sản hiện có tại thời điểm báo cáo của doanh nghiệp có được từ đâu. Khi nhìn vào có thể biết được doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm pháp lý đối với khoản nợ nào. Chủ nợ cũng sẽ biết được giới hạn trách nhiệm của chủ sở hữu đối với các khoản nợ đó.
- Ý nghĩa kinh tế: Vốn là yếu tố sẽ phản ánh quy mô và cơ cấu được huy động vào hoạt động sản xuất kinh doanh và đầu tư của doanh nghiệp. Nhờ vậy, khi nhìn vào có thể đánh giá mức độ tự chủ về tài chính và khả năng rủi ro tài chính của doanh nghiệp một cách tổng quan.
4. Các chỉ tiêu phân tích trong bảng cân đối kế toán
4.1. Hệ số nợ
Hệ số nợ = Tổng nợ phải trả/Tổng tài sản
Hệ số này nói lên các khoản nợ của doanh nghiệp tài trợ bao nhiêu tài sản của doanh nghiệp. Điều này đồng nghĩa với việc nếu hệ số quá cao chứng tỏ gánh nặng về nợ đang rất lớn. Ngược lại, nếu hệ số nợ quá thấp cũng không hẳn là một tín hiệu tốt. Bởi nó sẽ phản ánh hiệu quả sử dụng nợ của doanh nghiệp chưa cao.
Ngoài ra, hệ số nợ phải trả hay vốn chủ sở hữu cũng là một hệ số thông dụng dùng để đánh giá rủi ro tài chính của doanh nghiệp. Khi hệ số thấp sẽ cho thấy khả năng tự chủ của doanh nghiệp cao, rủi ro tài chính thấp và ngược lại.
4.2. Hệ số khả năng thanh toán
Công thức để tính và ý nghĩa về các hệ số khi phân tích khả năng thanh toán cụ thể là:
(1) Khả năng thanh toán ngắn hạn = Tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn / Nợ ngắn hạn
Khái niệm này chính là nói đến nếu hệ số này càng cao thì khả năng thanh toán nợ của doanh nghiệp càng lớn. Từ đó có thể thấy được rủi ro tài chính của doanh nghiệp càng nhỏ.
(2) Khả năng thanh toán nhanh = (Tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn – hàng tồn kho) / Nợ ngắn hạn
Trong đó, nếu hệ số này càng cao chứng tỏ khả năng thanh toán của doanh nghiệp càng được đảm bảo tốt nhất.
(3) Hệ số thanh toán tiền mặt = Tiền và các khoản tương đương tiền / Nợ ngắn hạn
Khi phân tích về hệ số thanh toán tiền mặt cho thấy, nếu nó càng cao thì rủi ro thanh toán càng thấp. Tuy nhiên, con số này cũng không nên quá cao cũng chứng tỏ hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp chưa được tốt.
Những hạn chế của bảng cân đối kế toán
Mặc dù thực tế bảng cân đối kế toán vẫn mang lại rất nhiều lợi ích cho các bên sử dụng liên quan, nhưng vẫn không thể tránh khỏi một số hạn chế sau:
- Thực tế cho thấy việc sử dụng giá gốc để đánh giá các đối tượng kế toán dẫn đến những chỉ tiêu phản ánh trên bảng cân đối kế toán không phản ánh giá trị chính xác của nó theo giá thị trường.
- Các chỉ tiêu trên bảng cân đối kế toán cũng chỉ ở mức tương đối khi cung cấp nhiều thông tin mang tính ước đoán. Cụ thể giá trị còn lại của tài sản cố định, các khoản trích lập dự phòng, một số khoản chi phí trả trước hoặc chi phí phải trả,…
- Mức ước tính của những con số chỉ mang tính chủ quan. Vậy nên nếu thiếu căn cứ khoa học và bị chi phối bởi mục đích cá nhân vào việc cung cấp thông tin kế toán thì sẽ làm cho tính thích hợp và tính tin cậy trên bảng cân đối kế toán sẽ bị giảm đi ít nhiều.
- BCĐKT chỉ phản ánh tình hình tài sản, nợ phải trả và nguồn vốn của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định (thường là đầu kỳ hoặc cuối kỳ). Do đó, nếu chỉ dựa vào các con số này sẽ rất khó để đánh giá sự vận động của tài sản cũng như nguồn vốn trong cả thời kỳ, giai đoạn quá trình tái sản xuất.
- Điều bất cập nhất chính là có rất nhiều thông tin quan trọng, ảnh hưởng đến tài sản, nợ phải trả của doanh nghiệp không được thể hiện trên bảng cân đối kế toán do những hạn chế của khái niệm thước đo tiền tệ trong việc tính giá.
Tổng kết
Bảng cân đối kế toán là một tài liệu tham khảo cũng như thước đo quan trọng cho các nhà đầu tư và những bên liên quan để đánh giá tình trạng tài chính của doanh nghiệp. Hi vọng với những thông tin Tài Chính 24h chia sẻ sẽ giúp bạn dễ dàng đọc và hiểu BCĐKT, từ đó hoạch định ra những chiến lược kinh doanh một cách tốt nhất.
