Trong lĩnh vực kế toán, chắc hẳn nhiều người không còn xa lạ đối với khái niệm tài khoản đối ứng. Đây là một loại tài khoản giúp các kế toán viên có thể kiểm soát đầy đủ những vấn đề phát sinh khi doanh nghiệp cần một nguồn vốn để có thể duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên đối với những người mới vào nghề thì đây sẽ là một khái niệm khá mới.
Vậy tài khoản đối ứng (Contra Account) là gì? Những đặc điểm của tài khoản đối ứng là gì? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây!
Mục Lục
Tài khoản đối ứng là gì?
Tài khoản đối ứng hay tài khoản điều chỉnh (tiếng Anh là Contra Account) là dạng tài khoản được ghi nhận trong sổ cái chung để làm giảm giá trị của một tài khoản khác có liên quan khi hai tài khoản này được nối với nhau. Số dư trong tài khoản đối ứng sẽ ngược lại với số dư bên tài khoản liên kết. Nếu bên nợ ghi nhận số dư của tài khoản liên kết thì tài khoản đối ứng sẽ được ghi nhận vào bên có.
Trong sổ sách kế toán, tài khoản đối ứng thường được sử dụng để điều chỉnh các khoản lỗ có thể xảy ra như khấu hao hoặc giảm giá trị. Đối ứng tài khoản là phương pháp để kiểm tra thông tin, quá trình luân chuyển của các đối tượng kế toán theo những mối quan hệ được phản ứng trong từng nghiệp vụ kế toán.
Xem thêm:
- Hướng dẫn mở tài khoản số đẹp MBBank miễn phí
- Những thông tin cần biết về tài khoản thanh toán
Những yếu tố nào tạo nên tài khoản đối ứng?
Để đảm bảo cho quá trình cung cấp các thông tin của các đối tượng kế toán. Cũng như phản ánh các mối liên hệ giữa các hiện tượng khác nhau trong quá trình đối ứng tài khoản. Các phương pháp đối ứng tài khoản của kế toán hiện nay thường được cấu tạo bởi 2 yếu tố:
- Hệ thống các tài khoản kế toán
- Các quan hệ đối ứng kế toán.
Đặc điểm của tài khoản đối ứng
Những đặc điểm cơ bản của tài khoản đối ứng bao gồm:
1/ Trong lần đầu ghi nhận một tài khoản đối ứng, phần bù là một chi phí. Ví dụ, khoản tăng trong tài khoản dự phòng phải thu khó đòi cũng được ghi nhận ở bên nợ để tăng chi phí nợ xấu.
2/ Khi kế toán tài sản, sự chênh lệch giữa số dư của tài khoản bên phần tài sản và số dư bên tài khoản đối ứng được gọi là giá trị sổ sách.
3/ Có hai phương pháp chính để xác định số liệu ghi nhận vào tài khoản đối ứng. Cụ thể:
- Phương pháp kế toán dự phòng sẽ cho phép ty tự ước tính khoản thích hợp để ghi nhận vào tài khoản đối ứng.
- Phương pháp phần trăm theo doanh thu thì giả định trước rằng công ty sẽ không thu được một tỷ lệ tiền nhất định trong các hàng hóa và dịch vụ đã bán ra. Cả hai phương pháp đều dẫn đến việc điều chỉnh giá trị sổ sách.
Có thể nói, đối ứng tài khoản là các cách thức cung cấp thông tin tổng hợp cho từng loại đối tượng kế toán. Cùng với đó là việc phản ánh các mối liên hệ giữa các đối tượng tài chính khác nhau với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Từ đó, tạo ra cơ sở vững chắc cho bản báo cáo tài chính theo từng giai đoạn của doanh nghiệp. Các phương pháp đối ứng tài khoản trong kế toán có vị trí rất quan trọng trong hoạt động quản lí hệ thống tài khoản kế toán hiện nay. Đây có thể coi như bước nghiệp vụ đầu tiên, không thể thiếu trước khi tiến hành lập báo cáo tài chính.
Các quan hệ đối ứng khác nhau của tài khoản kế toán
Trong lĩnh vực kế toán, tài khoản kế toán sẽ có những quan hệ đối ứng khác nhau, bao gồm: Quan hệ đối ứng tài khoản cơ bản và quan hệ đối ứng kế toán trung gian, cụ thể:
Quan hệ đối ứng tài khoản cơ bản
Đầu tiên là quan hệ đối ứng với các tài khoản cơ bản. Với các quan hệ tài khoản đối ứng cơ bản sẽ bao gồm 4 dạng đối ứng như sau:
- Tài sản tăng – giảm: Đây là mối quan hệ xảy ra khi một tài sản tằng và tài sản tương ứng giảm giá trị. Dạng nghiệp vụ đối ứng này chỉ xảy ra khi có những ảnh hưởng trong nội bộ của tài sản. Tuy nhiên quan hệ này sẽ chỉ thay đổi khi kết cấu tài sản không bị thay đổi.
- Nguồn vốn tăng – nguồn vốn giảm: Mối quan hệ này xảy ra khi một nguồn vốn tăng và nguồn vốn tương ứng giảm. Các nghiệp vụ kế toán lúc này sẽ làm thay đổi kết cầu của nguồn vốn chứ không làm thay đổi tổng số vốn.
- Tài sản tăng – nguồn vốn tăng: mối quan hệ này làm tăng trưởng quy mô nguồn vốn, tài sản lên một lượng nhất định. Tuy nhiên, sự cân bằng giữa nguồn vốn và tài sản thường sẽ không bị ảnh hưởng quá nhiều.
- Tài sản giảm – nguồn vốn giảm: mối quan hệ này sẽ làm giảm tăng trưởng nguồn vốn. Trong đó, các tài sản, nguồn vốn của doanh nghiệp sẽ giảm cùng nhau. Nhưng tổng số tài sản của doanh nghiệp vẫn ở mức cân bằng.
Quan hệ đối ứng kế toán trung gian
Với tài khoản đối ứng trong kế toán, bên cạnh các quan hệ cơ bản, vẫn còn đó các quan hệ đối ứng trung gian. Trong đó có thể kể tới như:
- Giảm tài sản, phát sinh chi phí.
- Tăng tài sản, phát sinh thu nhập.
- Giảm vốn, phát sinh thu nhập.
- Tăng vốn, phát sinh chi phí.
Đây là một số mối quan hệ đối ứng tài khoản trung gian cơ bản mà các kế toán viên cần nắm được. Tuy nhiên, nó chủ yếu chỉ liên quan tới các đối tượng tài sản, vốn, doanh thu, chi phí bỏ ra của doanh nghiệp.
Cách thức thể hiện quan hệ đối ứng trong sổ kép
Một khi bộ phận kế toán đã xác định được một nghiệp vụ bất kỳ nằm trong các mối quan hệ đối ứng nào thì sẽ phải ghi chép các hoạt động nghiệp vụ đó vào sổ sách kế toán để có thể phản ánh nghiệp vụ kế toán phát sinh với tối thiểu 2 tài khoản nhất định theo cùng quan hệ đối ứng. Cách thức thể hiện quan hệ đối ứng trong sổ kép căn cứ dựa trên nguyên tắc ghi sổ kép và trùng từ ghi sổ kép.
Cụ thể:
Nguyên tắc ghi sổ kép
Để có thể cập nhật rõ ràng các nghiệp vụ quan hệ đối ứng khác nhau. Bộ phận kế toán cần phải tuân thủ các nguyên tắc cập nhập sổ kép như sau:
- Cần phải cập nhật đồng thời 2 dạng tài khoản kế toán trở lên trong nghiệp vụ phát sinh.
- Phải ghi đúng mối quan hệ đối ứng của nghiệp vụ kế toán.
- Các tổng số tiền phát sinh của bên nợ luôn bằng tổng số tiền phát sinh của bên có đối với các tài khoản có phát sinh quan hệ đối ứng tài khoản.
Trùng từ ghi sổ kép
Để cập nhật quan hệ đối ứng tài khoản, các kế toán viên cần phải tuân theo đúng trình tự như sau:
- Đầu tiên, bộ phận kế toán cần xác định đúng thời điểm ghi sổ kép, giá trị ghi sổ. Tùy thuộc vào các thỏa thuận mua bán mà những nghiệp vụ kế toán này được ghi sổ cho đến khi khách nhận được hàng.
- Tiếp theo, các kế toán viên cần xác định rõ những nghiệp vụ phát sinh nào được ghi vào mục nợ, những nghiệp vụ nào được ghi vào mục có với số tiền tương ứng trong mỗi tài khoản.
- Cuối cùng, kế toán viên cần mở đủ tài khoản để có thể ghi rõ các định khoản nhất định.
Kết luận
Trên đây là một số thông tin cơ bản giúp bạn hiểu được tài khoản đối ứng là gì cùng những đặc điểm cơ bản của loại tài khoản quan trọng này. Hy vọng bài viết sẽ cung cấp được những kiến thức nghiệp vụ bổ ích cho bạn dành cho các kế toán viên.
Thông tin được biên tập bởi taichinh24h.com.vn
